کلاژن چیست و چه فایده ای برای پوست دارد؟

در ابتدا به این قضیه میپردازیم که دقیقا کلاژن چیست و در بدن چه کاری انجام می دهد و چگونه می توانید در زندگی خود از آن استفاده کنید. کلاژن پروتئینی است که بصورت رشته ای در همه بافت های هم بند به میزان های مختلف وجود دارد. کلاژن غنی ترین پروتئین در بدن است که این پروتئین باعث تقویت بافت پوست و همچنین انعقاد خون می شود.

کلاژن از اصلی ترین مواد تشکیل دهنده استخوان ها، غضروف ها، تاندون و پوست می باشد که این پروتئین در دندان، رگ و قرنیه چشم نیز وجود دارد. کلاژن مانند چسبی است که بخش ها و بافت ها را در کنار هم نگه می دارد. کلاژن در زبان یونانی kolla به معنی چسب است و یکی از ویژگی های خاص این پروتئین خاصیت بازجذبی است. به این معنی که به اجزای کوچکتر تبدیل شده و دوباره جذب بدن می شود. این ویژگی خاص باعث شده که این پروتئین در طیف های متنوعی از درمان های پزشکی مورد استفاده قرار بگیرد.

کلاژن چیست و نقش کلاژن در بدن

در بدن پنج نوع کلاژن وجود دارد و حدود هشتاد درصد وزن بافت ها را در بر می گیرد. کلاژن مسئول بسیاری از عملکرد های بیولوژی در بدن است و در بافت پوست و ماهیچه نقش مهمی دارد. این پروتئین در لایه میانی پوست تشکیل یک لایه فیبری از سلول ها به نام فیبرو بلاست کمک می کند. این عملکرد باعث جوانسازی پوست می شود و همچنین در تعویض و ترمیم سلول های مرده نقش مهمی بر عهده دارد.

کلاژن به پوست خاصیت ارتجاعی می دهد و با حفظ آب میان پوستی، مانع خشکی و چین و چروک می شود. همه انواع کلاژن ابتدا به شکل پروکلاژن هستند به این ترتیب در آمینو اسید، پرولین، گلاسین به کمک ویتامین C با یکدیگر ترکیب می شوند و پروکلاژن را می سازند. بدن ما بطور طبیعی، خود، کلاژن تولید می کند و ما می توانیم با دریافت مناسب و جذب بهتر و با گنجاندن مواد غذایی لازم از مواد مغذی به بدن در ساخت آن کمک کنیم و ساخت این پروتئین ضروری را در بدن افزایش دهیم.

کلاژن چیست و چه مواد مغذی کلاژن را افزایش می دهد

کلاژن از پر کلاژن تولید می شود که پر کلاژن هم از آمینواسید ها، گلیسین، پرولین تشکیل شده است ویتامین C در تولید این فرایند نقش مهمی دارد.

ویتامین C : این ویتامین در مرکبات، فلفل دلمه ای، توت فرنگی، کیوی، انگور سفید به وفور یافت می شود که در افزایش کلاژن نقش مهمی دارد. این ویتامین یک آنتی اکسیدان قوی محسوب می شود که اثر مخرب رادیکال های آزاد را خنثی می کند به همین دلیل نیز باعث حفظ جوانی و شادابی پوست می شود.
پرولین : در سفیده تخم مرغ، جوانه گندم، محصولات لبنی، کلم و قارچ بسیار فراوان است و این مواد غذایی با تولید ویتامین ها و مواد معدنی متعدد به ساخت کلاژن کمک می کند و مفاصل و پوست را در سلامت بهتری نگه می دارد.
گلیسین : در برخی از خوراکی های حاوی پروتئین یافت می شود و در پوست مرغ، ژلاتین و منابعی غنی از آمینو اسید گلیسین وجود دارد .
مس : در گوشت، عدس، بادام هندی و کنجد بسیار فراوان است.
گوگرد : گوگرد یک ماده معدنی مفید و ضروری برای سنتزکلاژن بدن است. کمبود این ماده معدنی باعث بروز ضعف در پوست، موها و ناخن ها می شود. این ماده معدنی را می توانید از موز، مرغ، گوشت اردک، پنیر سویا، نارگیل، سیر و پیاز بیابید.

کلاژن چیست و چه عواملی باعث تخریب کلاژن می شوند

اولین و مهمترین عامل کاهش کلاژن در بدن، افزایش سن است با افزایش سن و کم شدن کلاژن در بدن چین و چروک در پوست رو به افزایش می گذارد و رفته رفته پوست را پیر نشان می دهد. عواملی مانند استرس، مصرف سیگار، تابش مستقیم نور خورشید از عوامل دیگری هستند که در کم شدن کلاژن دخیل می باشند. البته مصرف بی رویه شکر نیز از عوامل تخریب کلاژن است. از عوامل محیطی مثل قرار گرفتن در معرض اشعه UV و هوای آلوده سرعت پیری پوست را افزایش می دهد.

منابع غذایی حاوی کلاژن کدام است

سوپ استخوان یا آبگوشت یکی از غذاهای غنی از کلاژن است و از آنجایی که این غذا حاوی آب میان بافتی خارج شده از استخوان است منبعی سرشار از کلاژن و منیزیم، فسفر، کلیسیم و اسید های آمینه و بسیاری مواد مغذی دیگر است.
ژلاتین فرم پخته شده کلاژن است که معمولا از استخوان های گاو و گوسفند مرغ و ماهی به دست می آید. ژلاتین حاوی 98 تا 99 درصد پروتئین است . در مطالعات بعمل آمده مشخص شده است که بدن قادر به تولید گلایسین است اما مقدار آن برای نیاز های مختلف بدن کافی نیست و باید از منابع تغذیه ای مناسب، گلایسین کافی به بدن برسانیم.

ترکیبات تولید کننده کلاژن کدامند

پوست برای کاهش التهابات پوستی و خنثی کردن رادیکال های آزاد خطرناک به آنتی اکسیدان نیاز دارد. آنتی اکسیدان باعث می شود که ضمن محافظت از کلاژن موجود در پوست، تولید کلاژن توسط سلول ها افزایش پیدا کند. ویتامین A و مشتقات آن یکی دیگر از راه های آبرسان پوست و و افزایش سطح کلاژن است. مصرف محصولات حاوی رتینول و رتینوئیک اسید، سلول های بدن را وادار به تولید کلاژن می کنند.

آنتی اکسیدان ها بدن را، در برابر رادیکال های آزاد که سبب آسیب رساندن به پوست می شود محافظت می کند. اگر چه همه آنتی اکسیدان ها سطح تولید کلاژن را افزایش نمی دهند و برخی از آنها از کلاژن موجود در پوست محافظت می کنند. چای سبز و دارچین، بلوبری، عصاره قهوه، عصاره شیرین بیان، روغن های پونه کوهی و آویشن و ریحان و عصاره انار از این جمله اند.

آیا کرم های کلاژن کاربردی هستند؟

احتمالا تاکنون به محصولات مراقبت از پوست یا سرم هایی برخورد کرده اید که ادعا شده است که در آن کلاژن وجود دارد و اثرات جوانسازی پوست را انجام می دهد و ضد پیری است. در این باره نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که کلاژن پروتینی است با ساختار مولکولی بسیار بزرگ که جذب آن از طریق پوست امکان پذیر نمی باشد. بنابراین این محصولات کرمی نمی توانند به ذخیره کلاژن بدن کمک شایانی بکنند. اما اخیرا کرم هایی در آزمایشگاه ها تولید شده اند که حاوی پیتید ها هستند. پیتید ها ساختار مولکولی کوچکتری دارند و از طریق پوست قابل جذب می باشند.

کلام آخر این که کلاژن ماده ای پروتئینی است که باعث استحکام و شادابی پوست میشود و از شل شدن پوست جلوگیری می کند. پس همه افراد باید در به دست آوردن این پروتئین کوشا باشند و مخصوصا خانم ها از سن چهل سالگی به بالا به علت یائسگی و کاهش میزان هورمون استروژن در بدن، سطح این پروتیئن بطور چشمگیری کاهش می یابد و مصرف مواد مکمل برای آنها ضروری است.